Bodembederf
Het is niet makkelijk om in Nederland als boer of loonwerker een boterham te verdienen. We zijn een klein land dat moet concurreren met de grote jongens in de wereld en dat doen we goed. We zijn steeds efficiënter gaan werken en staan vooraan als het op innovatie aankomt. Helaas heeft dat op de lange termijn ook een groot negatief effect op onze landbouwgrond.
In de afgelopen eeuw is de landbouw sterk veranderd. We zijn gegaan van een situatie waarbij bijna al het werk werd gedaan door mens en dier naar een situatie waarbij steeds groter wordende machines het werk sneller, beter en efficiënter maakten. Waar tot op heden weinig aandacht voor is geweest is dat die machines de landbouw grond steeds verder beschadigen. Bodembederf in ons land wordt een steeds groter probleem!
Bodemverdichting
Bodembederf is een verzamelnaam voor meerdere problemen. Bodemverdichting is hierin een groot probleem. Er word van bodemverdichting gesproken als de aarde bij elkaar is gedrukt waardoor een grotere dichtheid ontstaat ten opzichte van normaal. Als er ook is geploegd op hetzelfde land is er sprake van een zogenaamde ‘ploegzool’. Dit is een harde laag in de grond tot waar de ploeg in de grond heeft gezeten. Als de tractor op de onderlaag heeft gereden zoals in de tweede afbeelding zichtbaar is, is dat probleem nog veel groter.
Het klimaat is veranderd de afgelopen decennia. We hebben extremer weer dan vroeger. Als je kijkt naar deze afbeelding zie je dat het aantal dagen waarbij veel regen viel veel groter is geworden. Als er meer regen valt is dat niet per se een probleem, maar als er veel meer tegelijk valt wordt er veel van de bodem gevraagd. Het water moet immers door de bodem afgevoerd worden. Als de bodem te dicht is geworden, lukt dit niet en zal het water op het land of de akker ophopen. Dit kan betekenen dat gewassen gaan rotten of dat landbouwgrond slecht bruikbaar wordt.
Aan de andere kant hebben we ook last van langere periodes van droogte. Op deze kaart kun je zien hoe 2018 verschilde met het gemiddelde van de periode van 1981 tot 2010. Als het veel regent kan het water niet naar beneden door de dichte bodem. Het probleem is dat dat andersom ook werkt. In droge periode hebben gewassen veel meer moeite om water uit de grond op te nemen. Hierdoor verdorren weilanden en akkers sneller. De ploegzool bemoeilijkt ook de wortelgroei waardoor planten nog lastiger bij het diepgelegen water kunnen.
Het probleem wat ontstaat is helaas niet snel en goedkoop op te lossen. Uit onderzoek van de Universiteit Wageningen blijkt dat het ongeveer 15 jaar duurt voordat de opbrengst van een stuk land weer op het niveau is van voor de bodemverdichting. Als we dat combineren met een verlies aan opbrengst tot wel 40% bij sommige gewassen is het niet lastig om te begrijpen dat hier onnodig veel geld mee verloren raakt.
Zodebeschadiging
Een andere vorm van bodembederf is zodebeschadiging. Als men met te zware machines rijdt of op een te natte ondergrond rijdt raakt de zode beschadigd. Dit heeft gevolgen voor de groei van het gras in de periode erna. Vaak is jaren later nog zichtbaar waar men langs is gereden doordat het gras vergeelt of minder snel groeit dan op de andere plekken. De kans dat gewassen die makkelijker groeien (onkruid) hier doorkomen is veel groter. Op termijn zorgt dit voor een slechtere grasmat.
Probleemgrootte
Onderzoek naar bodembederf wordt al decennialang gedaan. Er is inmiddels een goed beeld van hoe de Nederlandse bodem er aan toe is. Op de overzichtskaart is duidelijk zichtbaar hoe groot het probleem is.
Wat meteen opvalt is de grootte van het donkerbruine deel van Nederland. Hierin is de bodemverdichting het meest extreem. De grootste delen van de beide polders, Zeeland, Noord-Holland en het noorden van Friesland en Groningen zijn er het slechtst aan toe, maar we moeten de rest van Nederland niet uivlakken.
Als we verder kijken is het oranje deel ook zeer verdicht. Helaas beslaat dit een groot deel van oost en zuid Nederland. Met de manier waarop de land- en akkerbouw veranderd is de verwachting dat dit alleen maar erger wordt in de komende jaren.
Oorzaken
Vanuit de universiteit van Wageningen is, zoals eerder genoemd, veel onderzoek gedaan naar bodemverdichting. Ze hebben vastgesteld dat de grens vanaf waar bodembederf optreed ligt rond de 100 kPa. Omgerekend is dit ongeveer 1 kilogram per vierkante centimeter. De meeste agrarische machines zitten daar ver boven. De reden hiervoor is dat er te weinig contact oppervlakte van de banden is om het gewicht te verdelen zodat men onder de genoemde grens te blijven.
DWM Products pakt dit probleem aan door het totale contact oppervlak van de banden te vergroten door extra banden te gebruiken. In veel gevallen is het voor machines op een DWM Tandem mogelijk om op 0.8 bar op het land te rijden. Voor meer informatie over de werking van onze onderstellen kunt u de techniek pagina bekijken.